Các loại máy chiết rót
Máy chiết rót được phân loại dựa trên dạng sản phẩm cần chiết và phương pháp định lượng. Dưới đây là các nhóm máy chiết rót thông dụng trong công nghiệp:
1. Máy chiết rót chất lỏng (Liquid Filling Machines)
Máy chiết rót chất lỏng dùng để chiết rót các sản phẩm dạng lỏng vào bao bì. Thường thấy trong ngành nước giải khát, dược phẩm, mỹ phẩm và hóa chất. Có thể phân loại thành:
-
Máy chiết rót định lượng thể tích (Volumetric Filling Machines): Chiết sản phẩm theo thể tích cố định bằng xi lanh định lượng hoặc bơm định lượng. Phù hợp với các sản phẩm có độ nhớt đồng đều như nước ép, nước sốt, nước rửa tay.
-
Máy chiết rót theo trọng lượng (Gravimetric Filling Machines): Cân sản phẩm trước khi chiết vào bao bì, đảm bảo chính xác theo khối lượng. Thường dùng cho sản phẩm có giá trị cao hoặc cần độ chính xác cao.
-
Máy chiết rót piston (Piston Filling Machines): Sử dụng piston để hút và đẩy sản phẩm theo thể tích định trước. Rất hiệu quả với chất lỏng có độ nhớt cao như kem, siro, gel.
-
Máy chiết rót bằng bơm (Pump Filling Machines): Sử dụng bơm bánh răng, bơm cánh gạt hoặc bơm nhu động để chiết sản phẩm. Ứng dụng đa dạng cho cả chất lỏng loãng và đặc.
2. Máy chiết rót bột (Powder Filling Machines)
Được thiết kế để chiết rót các sản phẩm dạng bột, thường dùng trong thực phẩm, dược phẩm, hóa mỹ phẩm.
-
Máy chiết rót trục vít (Auger Filler): Dùng trục vít định lượng để chiết bột từ phễu vào bao bì. Thích hợp cho bột mịn, bột hạt vừa và không đồng đều.
-
Máy chiết rót thể tích (Volumetric Powder Fillers): Định lượng theo thể tích cố định, không cân sản phẩm. Dùng cho sản phẩm có mật độ đồng đều như bột mì, đường.
-
Máy chiết rót theo trọng lượng (Net Weight Fillers): Sử dụng loadcell để cân sản phẩm trước khi chiết. Đảm bảo chính xác với sản phẩm có mật độ thay đổi.
3. Máy chiết rót hạt (Granule Filling Machines)
Chiết các sản phẩm dạng hạt như gạo, đường, ngũ cốc, viên nén. Có thể định lượng theo thể tích (dùng cốc đong hoặc trục vít) hoặc theo trọng lượng (dùng cân điện tử, đầu cân tổ hợp).
4. Máy chiết rót dạng sệt (Paste Filling Machines)
Dành cho các sản phẩm có độ nhớt cao như tương ớt, nước sốt, mỹ phẩm dạng kem, dầu gội, chất bôi trơn,… Máy sử dụng cơ cấu piston hoặc bơm bánh răng. Một số model tích hợp bộ gia nhiệt để giữ sản phẩm ở trạng thái lỏng trong quá trình chiết.
5. Máy chiết rót cốc (Cup Filling Machines)
Máy chuyên dùng để chiết sản phẩm vào cốc/ly định hình sẵn. Ứng dụng trong các ngành sữa chua, thạch, nước sốt, súp ăn liền,… Có thể chia thành:
-
Máy chiết rót thể tích (Volumetric Cup Fillers): Dùng piston hoặc trục vít để định lượng thể tích sản phẩm và chiết vào cốc. Phù hợp với sản phẩm đồng nhất như sữa chua, pudding.
-
Máy chiết rót theo trọng lượng (Weighing Cup Fillers): Sử dụng cân điện tử để định lượng chính xác trước khi chiết. Thường áp dụng cho sản phẩm yêu cầu độ chính xác cao.
-
Máy bán tự động & tự động hoàn toàn:
-
Bán tự động: Người vận hành đặt cốc thủ công, máy thực hiện chiết – hàn.
-
Tự động hoàn toàn: Máy thực hiện toàn bộ quy trình từ cấp cốc, chiết rót, cấp nắp, hàn miệng và đẩy sản phẩm ra ngoài.
-
6. Máy chiết rót khí dung (Aerosol Filling Machines)
Được thiết kế để chiết sản phẩm vào bình xịt áp suất như keo xịt tóc, xịt khử mùi, dung môi vệ sinh,… Gồm các bước: chiết chất lỏng, chiết khí đẩy (LPG, CO₂), đóng nắp và ép van.
7. Máy chiết rót chân không (Vacuum Filling Machines)
Dùng để chiết các sản phẩm nhạy oxy như rượu vang, nước trái cây, sữa thanh trùng,… Máy tạo chân không trong chai để hút sản phẩm vào, tránh tạo bọt khí và kéo dài thời gian bảo quản.
Các yếu tố cần xem xét khi lựa chọn máy chiết rót
-
Dạng sản phẩm: Lỏng, sệt, bột hay hạt?
-
Bao bì: Loại chai, cốc, túi, hũ – kích thước, chất liệu, hình dáng.
-
Yêu cầu chính xác: Cần thể tích, trọng lượng hay sai số cho phép bao nhiêu?
-
Năng suất: Sản xuất nhỏ lẻ, thủ công hay dây chuyền công suất lớn?
-
Độ nhớt của sản phẩm: Dễ chảy, đặc quánh hay thay đổi theo nhiệt độ?
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
1. Sự khác biệt giữa máy chiết rót thể tích và trọng lượng là gì?
Máy chiết rót thể tích định lượng sản phẩm theo dung tích cố định; máy chiết trọng lượng dùng cân để đo khối lượng trước khi chiết. Máy theo trọng lượng thường chính xác hơn cho sản phẩm không đồng nhất.
2. Máy chiết rót cốc có thể dùng cho những loại sản phẩm nào?
Máy có thể chiết lỏng, bán lỏng hoặc bột, tùy vào cấu hình máy và hệ thống định lượng (piston, trục vít, cân điện tử).
3. Máy chiết rót dạng sệt xử lý sản phẩm đặc như thế nào?
Sử dụng piston hoặc bơm bánh răng áp lực cao; có thể kèm gia nhiệt để sản phẩm chảy đều hơn khi chiết.
4. Những ngành nào sử dụng máy chiết rót?
Thực phẩm – đồ uống, dược phẩm, mỹ phẩm, hóa chất công nghiệp, nông nghiệp.
5. Làm sao chọn đúng máy chiết rót?
Phân tích sản phẩm, bao bì, yêu cầu kỹ thuật (độ chính xác, năng suất), sau đó lựa chọn dòng máy phù hợp từ nhà cung cấp uy tín.
Kết luận
Máy chiết rót là thiết bị thiết yếu trong hệ thống đóng gói hiện đại. Từ máy chiết chất lỏng, bột, sệt đến máy chiết rót ly tự động, mỗi loại máy đều phục vụ mục đích riêng tùy theo sản phẩm và quy mô sản xuất. Việc hiểu rõ các loại máy và tiêu chí lựa chọn sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa dây chuyền, nâng cao chất lượng và tiết kiệm chi phí.
